De vriendenkring van het Abdijmuseum 'Familiares de Dunis' organiseert een boeiende reeks die ingaat op de vondst van de Merovingische nederzetting met grafveld in Koksijde begin 2017. In de lezingenreeks worden bepaalde thema's verder uitgediept.

Praktisch:

• 5 lezingen over de Merovingische cultuur
• Organisatie: Familiares de Dunis (vriendenkring Abdijmuseum)
• Locatie: cc CasinoKoksijde (Casinoplein 1-11, Koksijde - parking via Kursaallaan 26)
• Uur:  Op onderstaande data. De lezing start telkens om 10.30 uur en duurt tot 12 uur.
• Inkomprijs: leden Familiares de Dunis € 5   / niet-leden € 6 (ter plaatse cash te betalen)
• Inschrijven: Mail naar daniel2.degryse@gmail.com en vermeld voor welke lezing(en) je inschrijft.
• Coronamaatregelen: Afhankelijk van de geldende maatregelen op dat moment

UPDATE 7.12.2021: 

De lezingen kregen allemaal een nieuwe datum omdat de eerste niet kon plaatsvinden omwille van corona.

UPDATE 20.01.2021:

De lezingen krijgen een nieuwe locatie: de ruime Theaterzaal van cc CasinoKoksijde waar een uitstekende ventilatie is. Het startuur wordt telkens met een half uur verlaat: om 10.30 uur.

UPDATE 2.02.2020

Door ziekte van de spreker wordt de eerste lezing van zondag 6 februari geannuleerd. De lezing wordt binnen de aangekondigde reeks niet hernomen. Inschrijven voor de andere lezingen in deze reeks kan wel nog steeds.

---

zo 6 februari 2022 - geannuleerd wegens ziekte spreker

Schapenherders in een internationaal netwerk: de liminaliteit van het bestaan in het vroegmiddeleeuwse kustmilieu

Door ziekte van de spreker wordt de eerste lezing van zondag 6 januari geannuleerd. De lezing wordt binnen de aangekondigde reeks niet hernomen. 

zo 20 februari 2022 - lezing Wim De Clercq (Universiteit Gent)

Wonen tussen zee en land. De vroeg historische huizenbouw langs de Noordzeekust (ca. 100-1100 na Chr.).

In een actuele context van zeespiegelstijging en vragen naar de haalbaarheid van wonen in laag gelegen gebieden past zeker ook een historisch perspectief op de discussie. Hoewel wonen in een zeer dynamische omgeving als een onbedijkt kustlandschap geen logisch gegeven lijkt, bood het leven in een vijandige omgeving ook heel wat opportuniteiten. Het werkte sinds het begin van onze tijdrekening de uitbouw van (semi-)permanente bewoning in de hand. Tijdens de Romeinse periode en de middeleeuwen werd de onbedijkte of deels bedijkte kustvlakte bewoond. Wegens de zeer specifieke landschappelijke condities en het gebrek aan hout ontwikkelden zich specifieke bewoningsvormen en huizenbouwtradities. Ze contrasteren fel met hun gelijktijdige equivalenten op het nabij gelegen hinterland. Anderzijds getuigen ze van een zeer sterke culturele verbondenheid onder kustbewoners in het Noordzeegebied. In de lezing wordt een overzicht geboden van de diversiteit in leven en wonen gedurende het eerste millennium, zowel binnen als buiten de kustvlakte, en wordt ingegaan op de wisselwerking tussen menselijke wil en natuurlijke beperkingen. De nadruk komt te liggen op het grondgebied van het huidige Vlaanderen.

zo 6 maart 2022 - lezing Rica Annaert (agentschap Onroerend Erfgoed)

'Duistere middeleeuwen? Hoe de funeraire archeologie een nieuwe kijk biedt op de vroegmiddeleeuwse samenleving in onze streken.'

De recent ontdekte vroegmiddeleeuwse grafvelden bieden nieuwe inzichten op de economische positie en de dynamiek van de rurale bevolking in de noordelijke periferie van het Frankische rijk. In plaats van een breuk met de Romeinse leefwereld, is er sprake van een continuïteit waarbij ook de handelsnetwerken gehandhaafd bleven. De recente archeologische data tonen aan dat de rurale bevolking uit onze perifeer gelegen regio’s zelfs een actieve speler was in de uitgebreide exchange-netwerken. Dankzij deze rol ontstond er vanaf de 6de eeuw een rijke materiële cultuur langs beide zijden van de Noordzee, ondertussen bekend als ‘Noordzeecultuur’. In tegenstelling tot de nederzettingen is deze cultuur vooral zichtbaar in de funeraire contexten. Het al dan niet meegeven van grafgiften maakte deel uit van de funeraire rituelen waarvan de symboliek volledig in het teken staat van de identiteitsvorming van de nieuwe leefgemeenschappen.

Zo 20 maart 2022 – lezing Brigitte Meijns (KULeuven, vakgroep geschiedenis)

Barbaren bij de zee? De christianisatie van de kustbewoners tijdens de zevende en de achtste eeuw: problemen en uitdagingen.

De vondst van een Merovingische nederzetting en grafveld aan de Ter Duinenlaan te Koksijde in 2017 levert waardevolle nieuwe inzichten op over leven en dood van de vroegmiddeleeuwse kustbewoners. Maar tegelijkertijd roepen de resultaten van het archeologisch onderzoek ook heel wat vragen op: wie waren de mensen die daar in de jaren tussen 650 en 750 bijgezet werden? Waren dit christenen of vereerden ze heidense goden? En had het christendom toen wel al voet aan de grond gekregen in de door getijdengeulen doorsneden kustvlakte? In deze lezing gaan we na hoe de verspreiding van het christendom verliep in deze periode, wie hiervoor verantwoordelijk was en welke methodes hierbij aangewend werden. We staan stil bij de schaarse historische bronnen en bij hun valkuilen en we pogen te achterhalen of dit nu de “barbaren bij de zee” waren die bisschop Eligius/Elooi tijdens zijn predikingstochten was tegengekomen.

zo 27 maart 2022 - lezing Pieterjan Deckers (Vrije Universiteit Brussel)

Fibula, sceatta, châtelaine. Metaalvondsten, materiële cultuur en netwerken in vroegmiddeleeuws Kust-Vlaanderen

Op de laat-Merovingische site te Koksijde werd een klein maar intrigerend ensemble van metalen artefacten aangetroffen. Op zichzelf getuigen deze voorwerpen van de gebruiken en relaties van de gemeenschap die hier leefde en hoe ze haar doden begroef, maar ze winnen significant aan betekenis binnen een groeiend corpus aan gelijktijdige metaalvondsten uit het Vlaamse kustgebied. Door een toenemende samenwerking tussen archeologen en detectorgebruikers leren we deze vondstcategorie steeds beter kennen, met nieuwe wetenschappelijke inzichten tot gevolg. Zo kunnen metalen artefacten, door hun vaak verfijnde chronologie, een licht werpen op een belangrijk vraagstuk voor het kustgebied, nl. de vernieuwde ingebruikname door de mens van dit veranderlijke landschap tussen de 6de en de 11de eeuw. Bovendien leveren deze vondsten nieuwe informatie op over de sociale organisatie van de maatschappij en over de verschuivende sociale en economische netwerken waarin de kustbewoners verwikkeld waren, tussen Noordzee en binnenland, en tussen het Friese noorden en het Frankische zuiden.